ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΚΙ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ

Χτες βράδυ στη δημόσια τηλεόραση ξαναείδα την καταπληκτική, γερμανική, κινηματογραφική ταινία του σεναριογράφου και σκηνοθέτη Φλόριαν Χένκελ Φον Ντόνερσμαρκ Οι ζωές των άλλων .Όσες φορές και να δει κανείς αυτό το φιλμ πάντα γοητεύεται από την αμεσότητα και τη λιτότητα της καταγραφής μέσα από τα πρόσωπα και τις αλληλεπιδράσεις τους στο ανελεύθερο πολιτικό πεδίο της Α. Γερμανίας τη δεκαετία του ’80, όταν τα πάντα εκεί καθορίζονταν από τη μυστική αστυνομία της Στάζι, βάση ενός απίστευτου δικτύου κατασκόπων και χαφιεδισμού, όπου οι μισοί πολίτες παρακολουθούσαν και ρουφιάνευαν τους άλλους μισούς με αποτέλεσμα κανείς να μη νιώθει ασφαλής είτε ήταν υπέρμαχος είτε -μυστικά βέβαια- κατήγορος αυτού του ολοκληρωτικού καθεστώτος.
Υποδειγματικές όλες οι ερμηνείες των ηθοποιών με προεξέχουσα αυτή του κεντρικού πρωταγωνιστή -τον υποδυόταν ο Ούρλιχ Μούε- ο οποίος από αδίστακτος και ψυχρός πράκτορας, αφοσιωμένος αποκλειστικά στο καθήκον του, μετατρέπεται σε προστάτη και σωτήρα εκείνων που καταδιώκει. Είναι απίστευτο το πώς συμβαίνει σταδιακά αυτή η αλλαγή στην αντίληψη και στον τρόπο σκέψης του ήρωα, μόνο στο βλέμμα και στην έκφραση του προσώπου διακρίνει κανείς τις συναισθηματικές διακυμάνσεις, χωρίς άλλου είδους εντάσεις ή δραματικές μεταπτώσεις, τέτοιες που θα έκαναν αυτό το αριστουργηματικό έργο, μελό και άνισο.
Τώρα το πόσο μεγάλη ή μικρή δόση αλήθειας ή αντικειμενικότητας πραγματεύεται η συγκεκριμένη ταινία, όσον αφορά την πολιτική διάσταση των γεγονότων με τα οποία καταπιάνεται, έχω την πεποίθηση ότι φωτογραφίζει και αποτυπώνει με ανατριχιαστική ακρίβεια την κατάχρηση και τις αυθαιρεσίες της εξουσίας.

Διαβάζοντας πρόσφατα μάλιστα το βιβλίο του Σ. Κούλογλου Μην πας ποτέ μόνος στο

ταχυδρομείο, ένα πολιτικό θρίλερ που πραγματεύεται αντίστοιχα -όπως και η ταινία- από την ανθρώπινη πλευρά, το ρόλο και τη σημασία της κατασκοπείας στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, ανακαλύπτω τεράστιες ομοιότητες. Ένα πυκνό και αδιαπέραστο δίκτυο παρακολουθήσεων με πρόσωπα που κινούνται μέσα σ’ ένα καφκικό εφιάλτη χωρίς την παραμικρή γνώση για το τι μέλλει γενέσθαι στη ζωή τους.
Δυνατό βιβλίο με άριστη πλοκή και ολοκληρωμένους χαρακτήρες, διάσπαρτο από τσιτάτα για τον κομμουνισμό και τον έρωτα, όπως εκείνο που παρομοιάζει τον κομμουνισμό με τον ορίζοντα,  
όσο περισσότερο τον πλησιάζεις τόσο  περισσότερο  απομακρύνεται.
Εκεί πάντως που συναντιούνται και συμφωνούν απόλυτα τόσο η ταινία όσο και το βιβλίο είναι στο ότι ο έρωτας θα είναι τελικά η πιο ακραία ανθρώπινη πράξη, η απόλυτη επανάσταση που θα εξακολουθεί να φωτίζει κρυφά και σιωπηλά την αθέατη πλευρά της ιστορίας.

Stavronia