ΙΖΙΝΤΟΡ ΝΤΥΚΑΣ (ISIDORE LUCIEN DUKASSE) (ΛΩΤΡΕΑΜΟΝ)

Γεννήθηκε στην Ουρουγουάη από οικογένεια εύπορη, με αξιόλογη περιουσία και στη διάρκεια της πολύ σύντομης ζωής του -έζησε μόνο είκοσι τέσσερα χρόνια- έγραψε Τα άσματα του Μαλντορόλ (1869).

Πρόκειται για έξι άσματα γραμμένα σε μορφή πεζού λόγου αλλά με ποιητικό ύφος, έργα προκλητικά που δε δημοσιεύτηκαν ποτέ στη Γαλλία εξαιτίας του φόβου ποινικών διώξεων ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή λόγω οικονομικών διενέξεων.

Σ' αυτά κυριαρχεί η αναμόχλευση συναισθημάτων, παθών, επιθυμιών σε μια αχανή πορεία του νου, είναι ένας παραληρηματικός πεζο-ποιητικός λόγος προς την υπέρβαση και το ανέφικτο.

Για πρώτη φορά δημοσιεύτηκε ένα μέρος τους το 1885 από το Max Waller στη βελγική επιθεώρηση Jeune Belgique.

Σ’ αυτά ο Ντυκάς χρησιμοποιεί για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Λωτρεαμόν με το οποίο καθιερώνεται αργότερα στους λογοτεχνικούς κύκλους.

Το έργο αυτό έγινε γνωστό σχεδόν τυχαία από τους σουρεαλιστές του 1917, ενώ ο συγγραφέας του χαρακτηρίστηκε ως ο πατέρας του σουρεαλισμού.

Ο ίδιος δημοσίευσε το 1870 τη συλλογή Ποιήματα  και τον ίδιο χρόνο πέθανε, πιθανότατα από κάποια μολυσματική ασθένεια.

Τα στοιχεία πάντως γύρω από την προσωπικότητα αυτού του σπουδαίου λογοτέχνη εξακολουθούν να παραμένουν ως τις μέρες μας σκοτεινά.

stavronia

Τα Άσματα του Μαλντορόρ

Μέσα στο φως όλα τα ληξιαρχικά στοιχεία ξεθωριάζουν. Κι όμως υπήρχε ο Isidore-Lucien Ducasse. Η ληξιαρχική πράξη του θανάτου του γραμμένη από το χέρι κάποιου υπαλλήλου του Δήμου Παρισίων κάτω από την μελαγχολική ημερομηνία, 24 Νοέμβρη 1870 στερεί το Πάνθεον από έναν ημίθεο.

Γιατί αν δεν είχε βρεθεί αυτό το καταραμένο ντοκουμέντο τίποτα μα τίποτα δε θα μαρτυρούσε τη γήινη προέλευση του Ducasse και ακόμα περισσότερο το ανθρώπινο τέλος του.  Είναι μάλλον ανόητο να επιχειρήσει κανείς να αναλύσει κριτικά τα «ΑΣΜΑΤΑ του ΜΑΛΝΤΟΡΟΡ» δηλαδή το προϊόν μιας διαταραγμένης μεγαλοφυίας που αποσπασματικά εκτόξευε ρουκέτες ακατάσχετου συναισθήματος.  Από χρόνια έχουμε πάψει να πιστεύουμε πως οι ποιητές είναι προφήτες. Αυτό ισχύει και για τον κόμη Λωτρεάμον. Αυτός απλά ήταν ένας προφήτης που έγραφε ποιήματα. Και ήταν προφήτης ο Isidore-Lucien Ducasse γιατί πολλά χρόνια πριν την θεωρητική διατύπωση του Υπερεαλιστικού Μανιφέστου άνοιγε μόνος του τη μυστική πόρτα του υποσυνείδητου και ορμούσε ακάθεκτος στη παραμυθένια χώρα της υπερπραγματικότητας. Την εποχή εκείνη ο Φρόυντ, ο άνθρωπος που θα νομιμοποιούσε επιστημονικά την ύπαρξη του φανταστικού κόσμου σαν μέρος της καθόλου πραγματικότητας ήταν ακόμα μαθητής λυκείου.  

Λωτρεαμόν λοιπόν, ο πατέρας της αμφισβήτησης, μια πρώιμη μεγαλοφυΐα που ανάμεσα στις μέτριες επιδόσεις του στην πολυτεχνική σχολή, τις βραδινές του περιπλανήσεις στο εύθυμο Παρίσι της δεκαετίας του '60 και τις ατέλειωτες μελέτες του στο πιάνο, εμπνεύστηκε τα «ΑΣΜΑΤΑ του ΜΑΛΝΤΟΡΟΡ» που τον πολιτογράφησαν με μιας στον κόσμο των θεών χωρίς σχεδόν καμιά αμφισβήτηση. Φαίνεται πως ήταν τα χρόνια που γεννιόνταν θεοί η δεκαετία του '60. Ο Αραγκόν, διαβάζω στα «ΑΝΟΙΧΤΑ ΧΑΡΤΙΑ» του Ο. Ελύτη, χαρακτήριζε το «1868» μαγική χρονιά. Πράγματι τα δύο μεγαλύτερα ποιητικά φαινόμενα εμφανίσθηκαν τότε: ΡΕΜΠΩ και ΛΩΤΡΕΑΜΟΝ.

Ποιήματα Ι

Αντικαθιστώ την μελαγχολία με το θάρρος, την αμφιβολία με τη βεβαιότητα, την απελπισία με την ελπίδα, την κακία με το καλό, τα παράπονα με το καθήκον, το σκεπτικισμό με την πίστη, τις σοφιστείες με την ψυχρότητα της ηρεμίας και την αλαζονεία με την ταπεινοφροσύνη.

Όλο το νερό της θάλασσας δεν θα έφτανε να ξεπλύνει μία κηλίδα διανοητικού αίματος.

Τα συναισθήματα είναι η ατελέστερη μορφή στοχασμού από όσες μπορεί να φανταστεί κανείς.

Το καλό γούστο είναι η θεμελιώδης αρετή που συνοψίζει όλες τις υπόλοιπες. Είναι το nec plus ultra (αποκορύφωμα) της ευφυΐας.

Ποιήματα ΙΙ

Αρχή των θρησκευτικών λατρειών είναι η έπαρση.

Η αγάπη δεν είναι η ευτυχία.

Η αμφιβολία είναι φόρος τιμής στην ελπίδα.

Η δύναμη της λογικής φαίνεται καλύτερα σε αυτούς που τη γνωρίζουν παρά σε εκείνους που την αγνοούν.

Η ποίηση πρέπει να έχει ως στόχο την πρακτική αλήθεια.

Οι μεγάλες σκέψεις πηγάζουν από τη λογική.

Πέρα από την αλήθεια, δεν γνωρίζω άλλο εμπόδιο που να ξεπερνά τις δυνάμεις του ανθρώπινου πνεύματος.

Στη δυστυχία οι φίλοι πληθαίνουν.

Τα πάντα ζουν από τη δράση.

ΠΗΓΗ: Λόγος και τέχνη