Τρίτη 29 Απριλίου 2014

Σαν σήμερα γεννήθηκε και πέθανε ο Καβάφης ("Εφημερίδα των Συντακτών" 29/04/2014)

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 17 Απριλίου 1863 (29 Απριλίου με το νέο ημερολόγιο), ενώ απεβίωσε στις 29 Απριλίου του 1933.
Ήταν το ένατο και τελευταίο παιδί του μεγαλέμπορου βαμβακιού Πέτρου-Ιωάννου Καβάφη, με καταγωγή από την Κων/πολη. Ποιητής της ελληνικής διασποράς, με παγκόσμιο βεληνεκές και πολυτάραχη ζωή.
Αν και στα πρώτα χρόνια της ζωής του έζησε στην Αλεξάνδρεια, μετά τον θάνατο του πατέρα του μετακόμισε με τη μητέρα του στην Αγγλία και μετά πάλι πίσω στη γενέτειρά του, ενώ στην υπόλοιπη ζωή του θα συνεχίσει τα ταξίδια, είτε με την οικογένειά του είτε κατά μόνας.

Αυτοβιογραφικό σημείωμα του Κ. Π. Καβάφη:
«Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια – σ' ένα σπίτι της οδού Σερίφ· μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν χρονικόν διάστημα. Διέμεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά.»


Κυριακή 27 Απριλίου 2014

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΒΡΑΔΥ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

Κυριακή βράδυ. Διαβάζω τον επίλογο της βροχερής μέρας στα σύννεφα που ξαπλώνουν στο κορμί της θάλασσας ως εκεί που φτάνει το βλέμμα. Τεμαχισμένα χρώματα σε φόντο σέπια. Αναιμικό κίτρινο, πικραμύγδαλο που αρνείται το πράσινο του καλοκαιριού. Ανασαίνουν τα ξύλινα κουφώματα αρμύρα και νοτισμένα τριαντάφυλλα. Γυαλίζει το Αιγαίο σ’ όλο  το ανθισμένο του μεγαλείο!

Άφθαρτη η εικόνα της απεραντοσύνης του, εδώ το θαύμα επαναλαμβάνεται κάθε μέρα, ιδιαίτερα αυτήν την εποχή. Το νιώθεις να αποτυπώνεται όχι μόνο στην επικράτεια των ματιών αλλά και στην έκφραση των ανθρώπων.

Ακόμα και στα πιο σκοτεινά και δύστροπα, στα ρυτιδιασμένα και κουρασμένα πρόσωπα των γερόντων υποβόσκει ένα αδιόρατο χαμόγελο, ένα ψήγμα ειρωνείας για το χρόνο και την αυταπάτη της καθημερινότητας, κάτι διαφαίνεται απ' τη χαραμάδα της ψυχής τους που δεν μπορούν ή δε θέλουν να το μοιραστούν μαζί σου, μια βαθιά κρυμμένη σοφία μόνο για ιδιωτική χρήση.

Νύχτωσε για καλά. Σώπασε κι η τελευταία φλύαρη σουσουράδα που έχασε την απογευματινή της βόλτα από την αναμενόμενη νεροποντή. Ίσως αύριο να τα ψάλει στον ήλιο για την κυριακάτικη ασυνέπειά του. Όπως κι αν είναι όμως θα ξέρει ότι εδώ πίσω απ’ το μαύρο θα ενεδρεύει πάντα το γαλάζιο της ψυχής και της ομορφιάς αυτού του τόπου…


Stavronia

Δευτέρα 14 Απριλίου 2014

THΣ ΑΝΟΙΞΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Άγουρα "αν"                      

Της αναγέννησης

Της Ανάστασης

Της ανάτασης

Μεστώνουν

Στη χούφτα

Της άνοιξης



ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ
(Επιστροφή μετά τις 25 Απρίλη)

Stavronia

Κυριακή 13 Απριλίου 2014

Η ΠΟΡΤΑ

Μισάνοιχτη και σκοτεινή
Χωρίς δυνατότητα διαφυγής
Αόρατοι μαγνήτες τα πέλματα
Να πατούν μαδημένα φτερά
Πεδίο θανατηφόρας έλξης
Κι όλες οι πτήσεις αδύνατες...

Stavronia

Παρασκευή 11 Απριλίου 2014

ΒΙΒΛΙΑ ΜΕ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙΡΟΥ;

Το διάβασμα λογικά αφορά τους πάντες -αφού όλοι από καιρού εις καιρόν κάτι διαβάζουν- κι έχει να κάνει με τα πάντα. Αλλά οι πάντες και τα πάντα κρίνονται. Όπως κρίνεται κάθε τι αναφορικά με την αντίληψη, το μορφωτικό επίπεδο, τη σκοπιμότητα του δημιουργού αλλά και όσων κοινωνούν το προϊόν του εγχειρήματός του.
Δεν είναι μια αβασάνιστη διεργασία. Ούτε μόνο απολαυστική. Συνταγές βιβλιοκατεύθυνσης υπάρχουν. Εμπορικά βιβλία, που σημειώνουν ρεκόρ πωλήσεων επίσης. Αρκετά απ’ αυτά είναι πράγματι καλοδουλεμένα και άρτια. Αλλά περισσότερα είναι τα άλλα, αυτά που αναφέρονται σε ροζ έρωτες, σε σκάνδαλα, σε δήθεν αδιέξοδα, τα καλοκαιρινά βιβλία, της παραλίας, των διακοπών, των γιορτών, των χωρίς κόστος ψυχής, τα ανέξοδα.
 Όμως το καλό-ποιοτικό βιβλίο, αυτό που υπηρετεί την τέχνη της γραφής κι όχι την κατανάλωση του νου λόγω ατραπών  πλήξης και βαρεμάρας -σκότωμα χρόνου- κάνει μικρές χαρακιές μέσα μας για να μπει μια αχτίνα γνώσης. Είναι η ερμηνεία της ζωής και του κόσμου έτσι όπως τον αντιλαμβάνεται ο εκάστοτε δημιουργός. Όποιος κι αν είναι αυτός. Φημισμένος ή παντελώς άγνωστος. Ο τρόπος που βλέπει, που παρατηρεί, που αποτυπώνει στο χαρτί του. Η  ανάγκη του να μιλήσει. Η θέση του. Χωρίς  αντικειμενικό στόχο ντε και καλά. Η έκθεση του εαυτού του όταν τον κόβει  σε κομμάτια τυπωμένων λέξεων και φράσεων.  
Οι περισσότεροι διαβάζουμε. Συνήθως για να ζήσουμε το best seller που δε ζούμε.
Για να ξεχαστούμε και να ξεχάσουμε. Εκείνα που μας προτείνει ο φίλος, ο γνωστός, ο βιβλιοπώλης της γειτονιάς. Πολύ ωραίο βιβλίο, καταπληκτικό, μας λένε κι αρχίζουν να μας αναδιηγούνται το περιεχόμενό του σα να εξιστορούν την υπόθεση κινηματογραφικής ταινίας  ή -στη χειρότερη περίπτωση- του χτεσινοβραδινού σήριαλ. Ας είναι…
Το πρόβλημα δεν είναι εκεί. Το πρόβλημα αρχίζει μετά την ερώτηση Τι ξεχωριστό υπήρχε  στο λόγο, στην αφήγηση, στο ύφος του/της  γράφοντος-ουσας.
Αυτό σπανίως απαντιέται.
Όμως η καλή λογοτεχνία είτε πρόκειται για πεζό είτε για ποιητικό λόγο αυτό κάνει. Και  για να συνεχίσει να το κάνει, εμείς θα πρέπει να διαβάζουμε πιο συνειδητά. Όσο πιο συνειδητά και ώριμα γίνεται. Μ’ άλλα λόγια επιλεκτικά.
Αφήνοντας στην άκρη τα βιβλία με παντός καιρού περιεχόμενο. Ούτως ή άλλως βρεχόμαστε απ’ την ισοπεδωτική καθημερινότητα. Ας κρατήσουμε όσο γίνεται πιο στεγνό το μυαλό μας…

Stavronia


Πέμπτη 10 Απριλίου 2014

ΚΕΝΟΣ

Σ’ έκλινα σ’ όλες τις πτώσεις μου

Σηκώθηκα στην αιτιατική ενικού

Την πληγή να ξανακλείσω

Ευτυχώς κλητική δεν είχες

Δε χρειάστηκε να σε φωνάξω

Ούτε πληθυντικό-ήσουν

O πρωταγωνιστής και το κοινό

Της παράστασής σου

Το κοινό, του κοινού, το κοινό

Κενός...

Stavronia

Κυριακή 6 Απριλίου 2014

ΗΡΘΑ;

Ήρθα…                                                     
Από εκεί 
Ήρθαν όλοι
Το κολύμπι της φύτρας
Το πιο απολαυστικό
Δεν το θυμάμαι
Αλλά το ξέρω
Μοναδικό
Όπως κι εσύ
Χωρίς παρθενογένεση
Άλλου είδους γραφή
Όχι Αγία

Ήρθα λοιπόν …
Προϊόν επιλογής και τύχης
Προϋπάρχοντα σπόρου
Χαρισμάτων και κλίσεων
Γιατί κανείς δεν έρχεται γυμνός
 Όσο κι αν επιμένουν
Μερικοί ανεγκέφαλοι
Για το αντίθετο
Πανσπερμία ημιμάθειας
Η βλακεία
Για τους Ινδούς
Διάβασα
Το πιο θανάσιμο αμάρτημα

Είπαμε, ήρθα…
Κι άρχισα
Να βλασταίνω
Να ακούω
Να μαθαίνω,
Να επικοινωνώ
Να σωπαίνω
Να μορφώνομαι
Να επιμορφώνομαι
Να διαμορφώνομαι
Ν’ αλλάζω
Με ή χωρίς ερωτηματικό
Να είμαι
Της πατρίδας
Της θρησκείας
Της αγίας οικογένειας
Να μην είμαι εμένα…


Ήρθα;

Stavronia

Παρασκευή 4 Απριλίου 2014

ΣΟΠΕΝ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗ

Πρώτο μέρος της νύχτας υπό τους ήχους της σονάτας
Τρίμματα από σκοτάδια και μια φλούδα φεγγαριού σε φα ελάσσονα
Πρώτα το πιάνο υπαγορεύει το ακαθόριστο των αισθημάτων
Συγκρατημένα, χωρίς ακρότητες τα έγχορδα συνοδεύουν
Δεν ξεχωρίζω τα ξύλινα πνευστά αλλά δεν μπορεί να λείπουν
Χρειάζεται η ανάσα τους- σταθεροποιητής διάθεσης
Τα κρουστά ραγίζουν το λευκό μάρμαρο της σιωπής
Τη συγκολλούν επιδέξια τα βιολιά, κλείνουν ήρεμα τ’ ανοίγματα
Ξανανοίγουν καθώς ο ήχος του πιάνου κυλά σαν χείμαρρος
Χάνεται ο έλεγχος σε  κατηγορηματική ή κλαίουσα μελωδία
Πρώτο μέρος της νύχτας υπό τους ήχους της μουσικής
Ενός κόσμου που δεν έμαθε πώς να επαληθεύει την αιωνιότητα

Stavronia


Τετάρτη 2 Απριλίου 2014

ΚΑΤΙ ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου. Ημέρα γενεθλίων του πασίγνωστου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, του ασχημόπαπου με τη φτωχική, δύσκολη ζωή, διανθισμένη νωρίς από απόρριψη και θλίψη λόγω της εξωτερικής του εμφάνισης αλλά και της ταπεινής καταγωγής του. Όπλο του η δύναμη της φιλομάθειας, η αστείρευτη φαντασία του και βέβαια το ακλόνητο πείσμα του ώσπου να τα καταφέρει.
Και τα καταφέρνει να καταξιωθεί, όχι όμως  να πλησιάσει έστω και ελάχιστα την ευτυχία στην προσωπική του ζωή.
Τα παραμύθια του ντυμένα με φως, σκοτάδι και μελαγχολία συντρόφεψαν γενιές και γενιές παιδιών όλου του κόσμου ως την ενηλικίωσή τους, τα ταξίδεψαν σ’ όλη την γκάμα των αισθημάτων, της αγάπης, της χαράς, της δυσκολίας, του πόνου αλλά και της λύτρωσης και της αισιοδοξίας.
Μεγαλώνουν σήμερα τα παιδιά διαβάζοντας τα παραμύθια του; Τα επιλέγουν;
Δεν ξέρω, η κοινοτυπία είναι να πω ότι τα παιδιά μεγαλώνουν αλλιώς σήμερα. Κι αυτό το αλλιώς σηκώνει πολύ νερό, γιατί το ανέρωτο αφήνει να διαφανεί στο βάθος
οπισθοδρομικότητα  και συντηρητισμός.
Τα παραμύθια του Άντερσεν ούτως ή άλλως θα λάμπουν με μια δική τους ιδιαίτερη λάμψη γιατί η φτώχια, τα πλούτη, η  αδικία, η αλληλεγγύη και ο γεμάτος εμπόδια δρόμος της καθαρής αγάπης δε θα πάψουν να υπάρχουν ανά τους αιώνες.
Με ή χωρίς βασιλιάδες, πρίγκιπες, γριές μάγισσες, στρίγκλες και καπνοδοχοκαθαριστές…
Γιατί μια φορά κι έναν καιρό όπως και τώρα.

Stavronia